Dit is de grootste roofvogel van Europa en grootste gier van de Oude Wereld (alleen de condors uit Amerika zijn groter). Hij is overwegend bruinzwart. Zijn kop is kaal, maar op zijn nek staan juist lange veren die een brede kraag vormen, als de capuchon van een monnik.

De monniksgier leeft solitair en zoekt vanuit grote hoogte zwevend naar aas. Hij broedt onder andere in Spanje, Griekenland en Turkije, maar ook in op het eiland Mallorca. In Nederland is hij zeer zeldzaam. In het voorjaar van 2005 streek een exemplaar in de Oostvaardersplassen neer.